شمع خودرو چیست ؟

شمع از نظر طراحی بسیار حساس است زیرا که علاوه بر تولید جرقه با ولتاژی حدود 12000 ولت باید دمای بسیار بالای درون سیلندر(حدود 2000درجه سانتی‌گراد) و همچنین فشاری حدود 40اتمسفر را تحمل کند، این شرایطی است که شمع در هر سیکل کاری موتور تجربه می‌کند حال به این نکته توجه کنید که در یک موتور چهارزمانه که 4200 دور بر دقیقه دوران می‌کند، موتور در هر ثانیه 35 سیکل کامل را طی می‌کند و یعنی شمع 35بار در ثانیه فشار،حرارت و ولتاژ بالایی را تحمل می‌کند، عملکرد درست شمع شدیدا بر خروجی موتور تاثیرگزار است و مستقیما بر عواملی مانند مصرف سوخت، شتابگیری، کارکرد منظم موتور، دمای موتور، آلایندگی، طول عمر و صدای موتور اثر می‌گزارد.

ساختار درونی شمع ماشین

قسمت رزوه مانند و فلزی شمع که در داخل سرسیلندر پیچ می‌شود پایه نامیده می‌شود، رزوه‌های قرار داده شده بر روی این قسمت دارای استاندارد جهانی بوده و در اکثریت موتورهای جهان ثابت است مگر برای کاربردهای خاص. این استاندارد در موتورهای چهار زمانه M14x1.25(قطر خارجی 14 میلیمتر و 1.25 گام دنده)، در موتورهای دوزمانه M18x1.5 است.

قسمت سفید رنگ بالایی شمع را اصطلاحا چینی شمع گویند که از نوعی سرامیک مصنوعی ویا اکسید آلومینیوم بتونه (پیرانیت – کروندیت) ساخته می‌شود و علاوه بر عایق الکتریکی دارای مقاومت حرارتی بسیار بالا بوده به شکلی که تا 800 درجه اختلاف دما را به خوبی کنترل می‌کند، در برخی شمع‌ها قسمت چینی 

توسط یک مهره در جای خود ثابت شده و قابل جدا کردن است این گونه شمع‌ها را دوتکه گویند.
بالاترین قسمت این قطعه که به وایر متصل می‌شود ترمینال است که بخوبی رساننده الکتریسیته است و شدیدا در مقابل زنگ زدن مقاومت می‌کند.
در انتهای پایه یک(یا چند) زائده فلزی به چشم می‌خورد که الکترود منفی یا پلاتین نام دارد، وظیفه این قسمت ایجاد قطب منفی(اتصال بدنه) برای ایجاد جرقه است، این قسمت می‌تواند اشکال متفاوت و حتی جنس خاصی داشته باشد که در این مورد جلوتر توضیح داده می‌شود.
در مقابل الکترود منفی یک زائده مرکزی قرار دارد که نقش قطب مثبت برای جرقه را اجرا می‌کند و برق ولتاژ بالایی که در کوئل تولید و توسط وایر به ترمینال شمع آورده شده را تا داخل محفظه احتراق راهنمایی می¬کند، این قسمت که الکترود مثبت نام دارد و از آلیاژی بسیار مقاوم دارای ترکیبات نیکل، منگنز، کروم و… ساخته شده می‌تواند پوشش‌های گوناگونی داشته باشد که بعدا مورد بررسی قرار می‌گیرد.
فاصله میان دو الکترود مثبت و منفی را فاصله گپ گویند که اصطلاحا با نام فاصله فیلر نیز بیان می‌شود، اندازه‌ی این فاصله بسیار دقیق بوده و بر اساس دیگر پارامترهای موتور مانند نسبت تراکم، میزان ولتاژ تولیدی کوئل، نوع سوخت و… تعیین می‌شود، اما به طور کلی بزرگ بودن این قاصله بزرگتر شدن جرقه و بهبود احتراق را به دنبال دارد، در طرف مقابل ولتاژ عبوری از کوئل و دمای احتراق را بالا می‌برد که هردو مخرب هستند و اندازه‌ی آن به صورت بهینه توسط هر شرکت محاسبه و اعلام می‌شود، در موتورهای خودرویی این عدد چیزی بین 0.7 تا 1 میلیمتر و در موتور سیکلت‌ها چیزی بین 0.4 تا 0.6 است.

عمر شمع

در ایران بعضی از مکانیسین‌های اتومبیل ، به عمر شمع توجه کافی ندارند و تا زمانی که عیب ظاهری در کار موتور ایجاد نشود، تعویض آن را توصیه نمی‌نمایند. در حالیکه گاهی یک شمع کار کرده ، علاوه بر اینکه بطور ناگهانی ممکن است از کار بیفتد، به مقدار زیادی از قدرت موتور می‌کاهد. معمولا این کاهش بدون توجه کافی محسوس نیست. به علاوه یک شمع ضعیف می‌تواند به مقدار زیاد در طرز روشن شدن موتور ، مصرف سوخت ، میزان گرم کردن و کنش موتور و بالاخره در استهلاک و دوام موتور مؤثر باشد.
عمر یک شمع با توجه به نوع و کیفیت آن می تواند از 15000 تا 100000 کیلومتر تغییر کند که کارخانه‌ی سازنده این مقدار را مشخص می کند اما به طور کلی شمع باید هر 20000 کیلومتر مورد بررسی قرار گیرد. منظور از بررسی شمع ، اندازه گیری فاصله گپ ، تمیزکردن الکترودها ، بررسی سلامت رزوه و الکترود و چینی می باشد.